مجموعه داستان «مرز» شامل شش داستان کوتاه نوشته نفیسه نصیران دانش‌آموخته کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی است…
معرفی مجموعه داستان «مرز»؛ نوشته نفیسه نصیران؛ نشر مرکز
زنان، تنهایی و قدرت
پونه افشارزاده
مجموعه داستان «مرز» شامل شش داستان کوتاه نوشته نفیسه نصیران دانش‌آموخته کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی است و این اولین کتاب ایشان است که توسط نشر مرکز در اختیار دوستداران داستان قرار گرفته است. البته نصیران قبل از اینکه به صورت جدی به نوشتن داستان کوتاه روی آورد نمایشنامه و فیلمنامه می‌نوشت اما بعدها به این نتیجه رسید که شاید برای انتقال تفکراتش به مخاطب با داستان کوتاه به نحو بهتری بتواند عمل کند و نتیجه شد مجموعه داستان «مرز».
در این مجموعه «کفش مردانه بپوش» که رتبه سوم داستان‌های برگزیده سومین دورۀ جایزۀ تهران را دریافت کرده؛ «مرز»، «خانه مقدم‌ها»، «مرفین‌ها»، «کراوات‌ها» و «لاله‌زار» را می‌خوانیم. «لاله‌زار» نیز در اولین دورۀ داستان تهران مورد تقدیر قرار گرفته است. جایزه داستان تهران جایزه‌ای است برای داستان‌های کوتاهی که وقایع آنها در خیابان‌ها و محله‌های تهران شکل می‌گیرد و پیش می‌رود.
تمام داستان‌های این مجموعه از زبان اول شخص روایت می‌شوند و این باعث شده مخاطب با شخصیت اصلی داستان‌ها احساس نزدیکی برقرار کند. محوریت اصلی هر شش داستان زن است وقصه‌ها با تم تنهایی روایت می‌شوند، اما تنهایی‌ای که شخصیت اصلی تسلیم آن نشده و با وجود آنکه برایش آزاردهنده است، به کار و زندگی می‌پردازد. جالب است بدانید که تمام داستان‌ها به جز داستان «مرز» در بستر شهر تهران به تصویر کشیده شده‌اند که خواننده را با حال و احوال شهر تهران و همچین تصویری از جاهای مهم و آدم‌های شاخص تهران آشنا می‌کند.
اولین داستان مجموعه، «کفش مردانه بپوش» روایت زنی است که به شغل نیازی ندارد اما برای اینکه به قول خودش سرگرم شود به استخدام شرکتی درمی‌آید که موش‌ها را به طریقه مدرن از سطح شهر جمع‌آوری می‌کنند. او برای انجامش مجبور می‌شود ظاهرش را کاملاً مردانه کند و طی آن برایش اتفاقات جالبی می‌افتد. البته تنهایی و فاصله بین اعضای خانواده و گسست ایجادشده هم به صورت ظریف و هوشمندانه مورد پردازش قرار گرفته است.
داستان دوم «مرز» روایت زنی است که همسرش را به دلیل سرطان از دست می‌دهد و قبل از مرگ همسرش، همراهان هر روز سر ساعتی مشخص جایی در بیمارستان دور هم جمع می‌شوند که با همدلی رنج یکدیگر را کم کنند. طی این تصاویر روایت‌شده جایی خودخواهی یا شاید نوعی مصلحت‌اندیشی وجود دارد که در جای خود قابل تأمل و توجه است.
«خانه مقدم‌ها» سومین داستان است و تنها داستان کتاب که شخصیت اصلی داستان اسم دارد و به دلیل وجود فردی به نام امیر در کنارش کمتر تنهایی‌اش دیده می‌شود. دانشجویی که تصمیم می‌گیرد سردیس محسن مقدم را بسازد و در حین ساختن آن با مرد غریبه‌ای روبه‌رو می‌شود که در این باره به او اطلاعات خوبی می‌دهد. جالب است این را بدانید که در لایه‌های میانی داستان به مرگ امیرکبیر هم پرداخته شده است. سیمین حین صحبت‌کردن با مرد غریبه یک جمله کلیدی را می‌آموزد. آنجا که مرد به او می‌گوید: «چیزی بساز که ماندگار شود» و این جمله باعث می‌شود با تأمل و دقت بیشتری دنبال این باشد که اثر ماندگاری از خود به جا بگذارد.
چهارمین داستان «لاله‌زار» است. شروع داستان با بر هم خوردن نامزدی زنی است که دوست دارد تهران بماند و همین موضوع باعث می‌شود نامزدش او را برای همیشه تنها بگذارد. او تهران را جایی می‌داند که در آن زندگی و آموختن جریان دارد و نمی‌خواهد این شهر را ترک کند. با وجود تنهایی شدیدی که احساس می‌کند، اما باز امیدوارانه کار و زندگی می‌کند. در طول داستان پیرزنی را می‌بینیم که از نسل قدیم تهران است و قرار گرفتن این دو در کنار هم پارادوکس زیبایی را خلق و به تصویر کشیده است.
«مرفین‌ها» پنجمین داستانی است که در فضای بیمارستان روایت می‌شود. پرستاران زنی که در اثر خیانت معشوقه‌هاشان تنها مانده‌اند و همگی در بخش جراحی نوزادان کار می‌کنند. در بخش اتفاق بدی می‌افتد و یکی از پرستاران متهم به انجام آن می‌شود. این موضوع باعث می‌شود او برای همیشه از کار اخراج شود. تسلط و شناخت نویسنده بر بعضی اصطلاحات پزشکی و توصیفاتش از این فضا به درک بهتر خواننده از داستان بسیار کمک کرده است.
آخرین داستانی که می‌خوانیم «کراوات‌ها» است. در این داستان یک خانواده کامل را در کنار هم می‌بینیم که زن خانواده روایتی از کودکی‌اش در زمان جنگ دارد و ماجرای تنها مرد محله‌شان که اصلاً به جنگ نرفت. مردی که همیشه تمیز و مرتب بود و کراوات می‌زد و چون در فیلم‌ها همیشه آدم بدها کراوات می‌زدند، تصور خوبی از مرد مغازه‌دار همسایه نداشت؛ اما در پایان سرنوشتی برایش پیش می‌آید که تمام این پازل را به هم می‌ریزد. او با گذشت سال‌ها از اینکه زود و بدون شناخت کافی مرد را قضاوت کرده ناراحت و پشیمان است.
نصیران بسیار ساده و روان نوشته است. داستان‌ها آن‌قدر پیچیده نیستند، اما لابه‌لای خطوط‌شان مفاهیم عمیقی روایت شده است. در این شش داستان زنان قوی و قدرتمندی را می‌بینیم که در اوج تنهایی، نه تنها تسلیم اندوه نمی‌شوند، بلکه با قدرت جلو می‌روند و به دنبال راه بهتری برای زندگی‌کردن می‌گردند.
مجموعه داستان «مرز» با ۸۰ صفحه، شمارگان ۱۴۰۰ نسخه و قیمت ۱۸ هزار و ۹۰۰ تومان توسط نشر مرکز منتشر شده است.
